Joan Hanegraaf praatte op het NRK-seminar Future Proof Plastics over de complexe problematiek van de verduurzaming van kunststof verpakkingen. Hij wees op de emotie als beeldbepalende factor en pleitte voor één kleur groen om het de consument gemakkelijk te maken.

Emotie bepaalt het beeld in de plasticproblematiek. Dit zei ondernemer Joan Hanegraaf als voorzitter van NRK Verpakkingen op de bijeenkomst Future Proof Plastics. "Wij moeten ons met z‘n allen realiseren dat we niet goed bezig zijn dus we moeten wat aan de problematiek doen." Maar als de emotie gaat regeren, krijg je niet beste oplossingen, is zijn redenering.  "De schadelijke effecten van plastics krijgen steeds meer aandacht. Wij willen die schadelijke effecten ook niet, we zullen er alles tegen doen maar de problematiek is breder. We hebben straks tien miljard monden te voeden we moeten het voedsel produceren, vers en consumeerbaar houden."

Kennis ontbreekt                                                                                            

De inhoudelijke kennis ontbreekt vaak, aldus Hanegraaf. "Dat durf ik wel te stellen. De kennis zit bij de vijf materiaalorganisaties die de gehele supply chain van verpakte producten omvatten en waar NRK Verpakkingen er een van is. Die vijf weten precies wat de materialen inhouden, hoe ze geproduceerd worden, design-for-recycling enzovoorts. NRK Verpakkingen hoort er ook bij en wij leveren onze kennis graag aan iedereen die met het onderwerp bezig is."

Kleine stapjes

Vanuit het kennisinstituut kwam de wens om een verduurzamingsprogramma te schrijven. "Het was geen wettelijke verplichting maar als vijf materiaalorganisaties hebben we geconstateerd dat de bedrijven zoekende zijn maar niet weten waar ze moeten beginnen. Dus gingen wij een routekaart schrijven per product en de onze kunststofroutekaart is klaar: waar moet je aan denken als je wil verduurzamen. We zijn als bedrijven allemaal met innovatie bezig maar innovatie is niet vandaag beginnen en morgen klaar. Je bent er de rest van je leven alle dagen mee bezig. Dit geldt voor  verduurzamen net zo. Begin er mee en zet kleine stapjes. Zet wel verantwoorde stapjes en ga niet green washen en verkeerde claims neerleggen want dat gaat zich tegen je keren."

Feesten en partijen

Alle wereldproblemen  worden tijdens feesten en partijen wel eventjes opgelost. "Mensen zoomen in op één enkel facetje en daarvoor hebben ze dan de oplossing", constateert Hanegraaf. "Maar de wereld is veel complexer, je kan niet alleen kijken naar de verpakking. Wij verpakken niet omdat we het allemaal zo mooi vinden maar om de producten houdbaar te maken, te zorgen dat ze getransporteerd kunnen worden en dat ze voedselveilig zijn en dat alles wat we produceren ook wordt geconsumeerd. Dit wordt de grote uitdaging tot en met 2050. Dan moeten we voor tien miljard mensen zorgen dus we zullen nog veel méér moeten verpakken."

Chemische recycling

De industrie heeft op recycling-gebied niet stilgezeten, in de afgelopen 25 jaar waren heel veel initiatieven. Maar het hing steeds af van de prijs van virgin materiaal of die bedrijven overleefden of niet. Hanegraaf: "Als wij straks alles recyclen, dan is een derde deel non-food en twee derde deel food. Dus, stel dat je alles gaat inzamelen dan is een derde deel non-food en dat kan je niet inzetten omdat het niet mag voor voedselverpakking.  Daar zit dus een zekere onbalans om alles maar in te zamelen." Volgens Hanegraaf is de oplossing voor de kunststofindustrie de chemische recycling. "Dat betekent dat dat je alles inzamelt en netjes in fracties scheidt en vervolgens maak je daar  weer honderd procent ethyleen van of je gaat nog verder terug. Dan hebben we weer een basisgrondstof waar je opnieuw producten van kunt maken die gewoon prime zijn en die voldoen aan de wet voor de barriere-eigenschappen. Je begint ermee,  de technologie is er, denk maar aan de fabriek in Terneuzen voor piepschuim. Maar hoe ga je nu van een kleine pilot-installatie ineens naar een heel grote? Hoe overbruggen we die stap?"

Eén kleur groen

Aan de ene kant is er verpakking met biobased materiaal uit suikerriet, in het midden heb je biodegradables die samen met de plantresten worden onder gefreesd en vervolgens krijg je de grootste uitdaging: de biodegradable biobased economy.  "Alleen,  hoe herken je nu het materiaal aan het einde van de levenscyclus? Hoe kan een consument nu zien in welke bak zijn materiaal moet. Waar moet het aan voldoen? Is het home compostable?  Eigenlijk zouden we met elkaar moeten zeggen dat we gewoon één vastgestelde kleur groen kiezen en alles wat die kleur heeft in de biobak mag. En al het andere materiaal kan dan bij het plastic. Als we met logootjes gaan werken, waar er in Europa al wel tien van zijn, maak je het voor de consument onmogelijk het goed te doen."

Volksverlakkerij

Samengestelde materialen krijgen het héél moeilijk in de komende jaren, voorspelt Hanegraaf.  "Je maakt iets uit papier of uit kunststof. Papier plakken op kunststof verpakking is mooi voor de volksverlakkerij maar daar redden we het op de lange termijn niet mee." Wij vinden allemaal dat het re-design moet zijn en design-for-recycling en wat je krijgt, is dat de marketing de regels bepaalt. Maar ik zit tegenwoordig vaak met directies aan tafel. Verduurzaming is niet meer voor de marketingafdeling maar het is een  directiezaak. Je komt niet meer weg met valse claims. Het gaat straks echt over design-for-recycling en echt over sustainability. En daar moeten de directies volledig achter staan."

De presentaties zijn te vinden op

http://www.nrkverpakkingen.nl/

www.plasticseurope.org/nl