In de afgelopen twintig jaar hebben versleten autobanden in toenemende mate hun weg gevonden in het wegdek. Dit is mogelijk gemaakt door de verwerking van oude autobanden met de inzet van het additief Vestenamer van chemiebedrijf Evonik.

In totaal heeft Europa 75 duizend kilometer snelweg en die lengte neemt alleen maar verder toe. Behalve nieuwe wegen aanleggen, moeten bestaande wegen en bruggen worden onderhouden. Complicerende  factoren zijn bovendien dat het aantal auto's in de Europese Unie per duizend inwoners in de laatste veertig jaar meer dan verdubbeld is en ook het langeafstand-goederentransport door vrachtverkeer is enorm toegenomen.  Trucks vervoerden in 1990 ongeveer duizend miljard tonkilometers maar dat getal groeide naar 1.750 miljard in 2015, volgens statistieken van de Europese Commissie. 

Innovatie voor wegenaanleg

Voor de publieke sector zijn de kwaliteit en de levensduur van de wegen grote problemen. Er is een toenemende vraag naar materiaal waarmee scheuren en spoorvorming kunnen worden voorkomen en waarmee bovendien op de onderhoudskosten kan worden bespaard. Tegelijkertijd zijn de kosten van het ruwe materiaal voor asfalt, in het bijzonder voor speciale compounds, aanzienlijk toegenomen waardoor nog een obstakel ontstaat voor een kostenefficiënte aanleg van wegen. Er is duidelijk behoefte aan alternatieve concepten, zo concludeert Evonik in Essen. 
Dit chemiebedrijf zoekt naar een duurzame en kostenefficiënte aanpak en de toepassing van zijn additief Vestenamer maakt het mogelijk asfalt te produceren dat is gevuld met gemalen oude banden. Het additief wordt gemixt met het rubber en bitumen of asfalt om de kwaliteit van het mengsel te verbeteren en de levensduur van het wegoppervlak te verlengen. 

Minder lawaai

In de Verenigde Staten zijn al decennia lang asfaltmengsels met rubberdeeltjes gebruikt. Langetermijnstudies hebben daar laten zien dat dit een verlenging van de levensduur oplevert. "De markt voor elastomeergemodificeerde of rubberbevattende wegdekken is gegroeid, in de laatste jaren ook in Europa", beweert Frank Lindner, business manager bij Evonik.  "De positieve eigenschappen zijn duidelijk omdat het materiaal het aantal scheuren, sporen en gaten vermindert waardoor de weg minder onderhoud vraagt."  Maar er is nog een andere kwestie die in het voordeel van bitumen met rubber spreekt.  Rubberpoeder wordt namelijk vaak toegepast in stil asfalt. In wetenschappelijk onderzoek is gedocumenteerd dat de toepassing van grotere hoeveelheden rubberpoeder in wegdekken kan leiden tot een verlaging van de geluidsproductie met een tot twee decibel. Dit is een opmerkelijk resultaat omdat in de perceptie van het menselijk gehoor een verlaging met drie decibel wordt ervaren als een halvering van het geluid.

Oude banden

Elk jaar ontstaat wereldwijd een afvalmassa van ruim negentien miljoen ton oude autobanden, dit is inclusief 3,6 miljoen ton in Europa. Twintig jaar geleden werd meer dan de helft van de banden verbrand terwijl een op de tien banden werd verwerkt tot granulaat. Nu zijn die hoeveelheden ongeveer gelijk.
Het recyclen van de oude banden heeft milieutechnisch zeker voordelen.  Thomas Engenhorst, sustainability manager bij  Evonik: "Banden worden  niet geclassificeerd als afval maar worden gezien als waardevol materiaal dat niet mag worden vernietigd of gestort. In plaats van het te verbranden krijgt het bandenmateriaal een nieuw leven in het transport, niet als onderdeel van een auto maar als elastomeer of rubberpoeder in het wegdek."

Test in Paderborn

Als onderdeel van een test in het Duitse Paderborn is de lokale Detmolder Strasse in 2012 voorzien van een nieuwe deklaag die in overeenstemming is met de doelstellingen van de afvalrichtlijnen van de EU. Vijftig procent van de nieuwe asfaltmix bestaat uit gemalen materiaal van de oude weg plus rubberpoeder en het additief Vestenamer.  Voor elke honderd meter wegdek zijn tachtig banden veranderd in een elastomeer-gemodificeerd wegoppervlak. Een studie van het Institut für Energie und Umweltschutz (ifeu) in Heidelberg levert meer informatie op over de ecobalans : elke ton gerecycled rubberpoeder voorkomt de uitstoot van 2,7 ton koolstofdioxide als gevolg van verbranding.
De toepassing  van Vestenamer is schoner in meerdere opzichten, beweert Evonik. De emissie van vluchtige en semi-vluchtige compounds inclusief koolwaterstoffen en zwavelcompounds, zijn in wegdekken met rubber veel lager dan in de conventionele oppervlakken met polymeer-gemodificeerde asfalttypen.  Bovendien vermindert het additief van Evonik de migratie van organische stoffen die door de regen worden uitgewassen en daarna in het grondwater belanden.
In het voorjaar van 2013 heeft de Duitse Forschungsgesellschaft für Straßen- und Verkehrswesen  rubber-gemodificeerde bitumen en asfalttypen toegevoegd aan de Duitse regelgeving voor de aanleg van wegen.

Weekmaker

Vestenamer wordt al sinds jaren gebruikt als additief in de rubberindustrie. Door zijn eigenschappen  kan de veelzijdige polyoctenameer diverse problemen oplossen in de compounding en verwerking van rubber.  Het kan ook de dynamische eigenschappen van het gevulkaniseerde materiaal verbeteren en kan worden gebruikt bij de recyclen van afvalrubber.
Vestenamer is een semi-kristallijn polyolefin additief en wordt ook omschreven als een transoctenameer rubber (TOR) omdat het is gebaseerd op cyclo-octeen en laat een hoog aandeel van dubbele verbindingen zien. Het werkt als een weekmaker van rubber compounds in het proces van mixen en fabriceren. Door de aanwezigheid van de dubbele verbindingen neemt Vestenamer deel aan het vulkanisatieproces en is het onderdeel van de rubber matrix.