Rivierplastic dat in Zwolle uit de IJssel is gehaald, vervolgens in Enschede wordt verwerkt en straks in Zutphen als kleding in de winkel hangt. Als het even meezit, wordt die droom in 2023 werkelijkheid. Het is Saxion en partners gelukt het hele traject 'van PET-fles tot blouse' te doorlopen.

"Een paar onderdelen van dit proces zijn technisch al eens onderzocht, maar het is ons nu als eerste gelukt om het hele traject te realiseren", zegt Rik Voerman van het Saxion-lectoraat Lichtgewicht Construeren. "Van het opvissen van PET-flessen uit de rivier bij Zwolle, tot het maken van een kledingstuk. We hebben nu voor het eerst grip op het hele proces. Niet alleen op de technische kant, maar ook als het gaat om de financiële haalbaarheid."

Het maken van kleding uit dunwandige plastics is één van de drie deelprojecten uit het Post-use Plastic Foil Solutions-project dat medio 2021 van start ging. In dit onderzoek trekt Saxion met het bedrijfsleven in de regio op om het scheiden, schoonmaken en hergebruik van dunwandige plastics zowel technisch als bedrijfskundig verder te optimaliseren, met als doel om moeilijk recyclebare plastics toch rendabel te recyclen.

Clear Rivers vist het PET uit de IJssel

Bij het maken van enkele kledingstukken die nu nog als prototype dienen, is het gelukt om de rivierplastics zowel in het garen als in de knopen te verwerken. "Bij een blouse bestaat nu 25% van het garen uit PET uit de IJssel. De overige 75% is nog katoen. Maar we kunnen vrij eenvoudig toewerken naar een 50/50-verdeling."

De meerprijs bedraagt nu tien euro per vierkante meter blouse. "Dat is een goed uitgangspunt om deze kleding te gaan produceren voor een doelgroep die bereid is iets meer te betalen voor een kledingstuk dat lokaal bijdraagt aan de recycling van plastics."

Eén van de technische aanbevelingen uit het onderzoek is om het komende jaar de juiste balans te zoeken tussen productietechniek en de kwaliteitseisen van het textiel. "We hebben nu een mooi fijn garen. Als dat nog iets grover mag blijven, heeft dat een enorme impact op de bewerkingsstappen en de uiteindelijke prijs van de kleding."

IJssel-polyestergaren

Wie doet wat?

Partner Clear Rivers bevist de IJssel en haalt de PET uit de totale vangst. Saxion's ThermoPlastic composites Application Center in Enschede zorgt voor het het shredden, reinigen en drogen. Daarna wordt het materiaal gesmolten, opnieuw fefilterd en geoptimaliseerd. Met smelt spinning wordt het uiteindelijke garen gemaakt. Na het twijnen, samen met Senbis , zijn de filamenten, zoals elk multifilament garen, geschikt om mee te weven. Dit gebeurt vervolgens bij de laatste weverij in Enschede, A.C. ter Kuile . 

Verduurzamingsslag

Wat kan deze stap op grotere schaal betekenen voor het recyclen van rivierplastics en het verduurzamen van kleding? "PET is geschikt materiaal om textiel van te maken. Moleculair staat het gelijk aan polyester. In 2030 willen we in Europa 50 procent circulair zijn. In 2050 zelfs 100 procent. Textiel zorgt nu nog voor een enorme berg vervuiling. Het is een hoofdpijndossier. Als we uiteindelijk 40 procent van onze kleding op deze manier circulair kunnen maken, is dat een gigantische verduurzamingsslag. We hebben nu aangetoond dat het lukt met rivierplastics tot kledingstukken te komen. Uit de kostenanalyse die we hier op losgelaten hebben, blijkt dat het uiteindelijk niet veel extra hoeft te kosten om ons een stuk duurzamer te kleden. Als we het proces verder optimaliseren, wordt dat, geholpen door het juiste overheidsbeleid, gewoon de realiteit. Eerst misschien voor een kleine afzetmarkt, maar uiteindelijk voor ons allemaal."