Grote verwarring over biobased en biologisch afbreekbare kunststof

Biobased kunststoffen zijn net zo goed mechanisch te recyclen als conventionele kunststoffen en biologisch afbreekbare plastics zijn niet een oplossing voor de plastic soep in de oceanen. Dit en meer blijkt uit het rapport ‘Biobased and biodegradable plastics - Facts and Figures', dat deze week werd uitgebracht door Wageningen Food & Biobased Research. Het rapport inventariseert wetenschappelijke kennis over biobased en biologisch afbreekbare kunststoffen  en focust daarbij op plastics die worden gebruikt in de verpakkingsindustrie.  Download hier het rapport.

Hardnekkige misverstanden

Over biologisch afbreekbare en biobased kunststoffen bestaan tal van (hardnekkige) misverstanden. Dit maakt het voor bedrijven moeilijk de keuze te maken om over te stappen naar het gebruik van deze materialen. Wageningen Food & Biobased Research inventariseerde daarom in opdracht van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) wat er op basis van wetenschappelijk onderzoek wel of niet beweerd kan worden over deze kunststoffen. Christiaan Bolck, programma manager materials bij Wageningen Food & Biobased Research: "Bedrijven en belangengroepen beweren van alles maar dit rapport is bedoeld voor wie echt wil weten hoe het zit."

Bioplastic als term

Deels komt de onduidelijkheid voort uit de terminologie. Alleen al 'bioplastic'. Deze term wordt gebruikt voor plastics die gemaakt zijn uit veelal plantaardige biomassa maar wordt net zo goed ook gebruikt voor plastics die biologisch afbreekbaar zijn. Maar het gaat hier om twee totaal verschillende kenmerken. In het rapport wordt daarom een duidelijk onderscheid gemaakt tussen deze kenmerken.

Feiten, fabels en nuance

Onduidelijkheid rond bio-based en biologisch afbreekbare kunststoffen komt deels ook door kort-door-de-bocht-uitspraken waarbij de nuance ontbreekt. Zo klopt de uitspraak ‘alle plastics zijn slecht voor het milieu' niet maar is het ook niet waar dat ‘alle bioplastics groen en goed voor het milieu' zijn. "Maar dit zijn wel beweringen van zowel bedrijven als milieu-actiegroepen die we terug horen uit de markt en deze beweringen gaan hun eigen leven leiden", aldus Bolck  Zo wordt van bio-based plastics nog weleens beweerd dat het netto CO2-gebruik nauwelijks verschilt van fossiele plastics omdat wat ze besparen aan aardolie tijdens het productieproces extra aan energie gebruiken. "In dit rapport laten we zien dat voor de productie van veel biobased plastics daadwerkelijk netto minder broeikasgassen vrijkomen dan voor reguliere kunststoffen."

Stikken in plastic afval

Het rapport draagt bovendien feiten aan die relevant zijn voor actuele discussies over kunststof verpakkingsafval. Zo is aangetoond dat de meeste biobased en biologisch afbreekbare kunststoffen  die nu in de handel zijn net zo goed mechanisch te recyclen zijn als gewone plastics, maar ook dat biologisch afbreekbare plastics niet een alles omvattende oplossing zijn voor de milieuproblemen van zwerfafval.  Of, en met name hoe snél, een biologisch afbreekbaar plastic door micro-organismen wordt afgebroken, hangt namelijk in hoge mate af van het milieu waarin ze terecht komen. Bolck: "Er bestaan biologisch afbreekbare kunststoffen die binnen enkele maanden volledig afbreken in zee. Maar zeevogels kunnen nog steeds stikken in een biologisch afbreekbare plastic zak."