TPAC Saxion: visnetten worden stonebags voor Rijkswaterstaat

Optisch lijken de achtergelaten netten niet versleten maar omdat ze hun vorm hebben verloren, zijn ze niet meer geschikt voor de visserij. In de Noord-Europese wateren is het probleem nog veel groter.

Stichting World Healthy Ocean

Nederland vond het hoog tijd om het tij rond deze ghostnets te keren en benaderde Saxion Hogeschool, mede namens de brancheorganisatie voor de Nederlandse visserij. Projectmanager Rik Voerman van Saxion: "In de afgelopen jaren zijn er initiatieven ontstaan voor de verwerking van nylon netten, bijvoorbeeld in tapijttoepassingen.  In de Noord-Europese wateren wordt echter veel gevist met netten van polyolefinen die bij afdanking geen enkele waarde hebben en daarom vaak op niet-duurzame wijze worden gedumpt. Op het TPAC in Enschede doen we onderzoek naar de toepassing van deze materialengroep en hierbij is circulariteit en recycling een belangrijke lijn."

Polyolefinen

De polyolefinengroep is booming, zegt Voerman. "De industrie verwacht veel van deze materialen en er speelt al van alles in de markt. We werken rond het Saxion-lab in Enschede met studenten en bedrijven aan innovatie. De studenten doen dat vanuit een achtergrond in werktuigbouwkunde, chemie, bouwkunde of textiel. Als het gaat over onderzoek naar de financiële haalbaarheid van het recyclen van materiaal sluiten er ook studenten aan van International Sustainable Business. Uit hun onderzoek voor dit project bleek dat het zonder ingrijpen van de overheid financieel niet haalbaar is om recyclaat van de afvalnetten te maken omdat nieuwe grondstof zo goedkoop is."

Stonebags voor beschoeiing

Behalve dit studententeam keken nog twee andere teams naar hergebruik van de visnetten en zo kwam men tot een top 3 van nieuwe toepassingen voor het materiaal. Voerman: "Onze opdrachtgever koos voor zogenaamde stonebags. Dat zijn zakken van netten die worden gevuld met stenen en puin. Deze zakken worden vervolgens door Rijkswaterstaat gebruikt om beschoeiingen in het landschap te beschermen tegen water. Denk daarbij aan dijken en opritten van snelwegen. Het mooie is dat de stonebags zelf dan weer een kleine biotoop worden voor planten en dieren."

Urker vissers

Rijkswaterstaat reageerde enthousiast op het idee van de stonebags en zette direct een pilot op met de leverancier. Urker vissers kunnen zelf hun afvalnetten op maat snijden en ze vervolgens aan Rijkswaterstaat beschikbaar stellen. Ze ontvangen daarvoor een vergoeding want  Rijkswaterstaat hoeft geen nieuwe netten voor stonebags aan te schaffen.  Er zijn meer toepassingen denkbaar zoals omsmelten naar planken voor brugdekken of het restmateriaal verwerken in vezelversterkt beton.

 Spuitgietindustrie

Rik Voerman: "Ik vind het mooi dat ik met mijn achtergrond in de spuitgietindustrie bij het lectoraat Lichtgewicht Construeren van Saxion terecht ben gekomen. Het is mijn rol dit soort projecten op te zetten, aan te jagen en te beheren. Ik denk dat we een verantwoordelijkheid naar de aarde hebben en vind dat nog veel meer mensen hun kennis kunnen inzetten om recycling verder vorm te geven. Bij dit project binnen TPAC komen ideologie en business bij elkaar. We gaan stonebags terugzien in het landschap." Rijkswaterstaat heeft het plan het gebruik ervan als voorwaarde in hun aanbestedingen op te nemen.

Dit project werd mede gefinancierd door Regieorgaan SIA