Van Veldhoven sluit Plastic Pact voor minder en beter plastic

Staatssecretaris Stientje van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat heeft met ruim zeventig bedrijven en milieuorganisaties de deal gesloten twintig procent minder plastic te gebruiken, meer plastic opnieuw te gebruiken en al het nieuwe plastic voor honderd procent recyclebaar te laten zijn. Van Veldhoven en de deelnemende partijen (levensmiddelenbedrijven, supermarkten, festivals, cateraars, plasticproducenten, verpakkers en milieuorganisaties) ondertekenden het Plastic Pact.

Plastic Pact ondertekenaars februari 2019.

Plastic Summit in april 2019 

Het plastic vraagstuk speelt natuurlijk wereldwijd en in april 2019 organiseert de staatssecretaris daarom een Europese Plastic Summit om bewindslieden van andere landen dezelfde stappen te laten zetten en onnodige belemmeringen in de EU-regelgeving op te sporen. Ook voor het internationale Platform for Accelerating the Circular Economy – dat binnenkort naar Nederland verhuist – is plastic een prioriteit. In een tv-interview in het programma Jinek benadrukte Van Veldhoven de Nederlandse ambitie leidend te willen zijn op dit gebied. De staatssecretaris wil met het Plastic Pact minder plastic produceren, slimmer ontwerpen, anders samenstellen en beter recyclen en bovendien verspilling bestrijden en daarmee de plastic soep omdat er uiteindelijk minder plastic in het milieu belandt, is de redenering.

Directeur Marjolein Demmers van Natuur & Milieu wordt geciteerd in het bericht van het ministerie: "De winst van dit pact is dat er zo breed wordt samen gewerkt. Van verpakker tot producent en van supermarkt tot afvalverwerker: de hele keten pakt het probleem nu samen op. Die samenwerking is essentieel om tot afvalstromen te komen die kleiner en beter te recyclen zijn én die ook daadwerkelijk worden hergebruikt in nieuwe verpakkingen."

2.460 kiloton

De brancheorganisatie NRK en Plastics Europe Nederland (PE NL) zeggen de visie van het Plastic Pact te delen. Directeur Theo Stijnen van Plastics Europe Nederland: ‘‘We streven ernaar om in lijn met de Nederlandse doelstellingen, zoals die zijn beschreven in de Transitieagenda Kunststoffen, in 2030 meer dan veertig procent van het geschatte verbruik van 2.460 kiloton plastic in Nederland te recyclen. Dit betreft een kleine duizend kiloton, waarvan zevenhonderdvijftig kiloton mechanische en tweehonderdvijftig kiloton chemische recycling.’’ Erik de Ruijter van NRK: “Wij coördineren veel ketenprojecten die zijn gericht op re-design en samen met Plastics Europe NL hebben we het initiatief genomen een certificeringssysteem op te zetten voor recyclaat waarmee de markt voor gerecycled plastic verder kan groeien. Hiervoor wordt op korte termijn ook een Green Deal aangevraagd.”
Zowel NRK als de afzonderlijke afdelingen NRK Verpakkingen en NRK Recycling hebben het Plastic Pact ondertekend. De Ruijter: ‘‘Met de ondertekening nemen wij de inspanningsverplichting op ons om de Nederlandse circulaire economie te stimuleren en met acties te ondersteunen.’’

Europabreed

Plastics Europe Nederland onderschrijft de doelstelling om te komen tot een circulaire economie maar committeert zich liever aan afspraken op internationaal niveau. Directeur Stijnen: “Ik weet dat ook andere EU-lidstaten een Plastic Pact voorbereiden en het is voor multinationals niet werkbaar zich te moeten committeren aan verschillende nationale afspraken.’’  Plastics Europe en European Plastic Converters (EuPC, de Europese koepel van de NRK) namen vorig jaar het initiatief tot de ‘Voluntary Commitments’ ten aanzien van verduurzaming. Hiervoor is inmiddels een aantal internationale samenwerkingen met ketenpartners gestart. Verduurzaming heeft ‘topprioriteit’ bij de plasticindustrie in Nederland, schrijven NRK en PE NL. Het gepresenteerde Plastic Pact is een mooie aanvulling op bestaande initiatieven, zo stellen zij.

Vier doelstellingen Pact

De deelnemers aan het Plastic Pact committeren zich aan de volgende vier doelstellingen voor het jaar 2025:

•Plastic producten en verpakkingen zijn gemaakt van 100 procent recyclebaar plastic
•In 2025 gebruiken we 20 procent minder plastic dan in 2017
•Minimaal 70 procent van alle eenmalige plastic producten en verpakkingen die in Nederland in de prullenbak belandt, wordt gerecycled zonder verlies van kwaliteit.
•Alle eenmalig te gebruiken plastic spullen die op de markt komen, zullen moeten bestaan uit minimaal 35 procent plastic dat gerecycled is.

Staatssecretaris Van Veldhoven omarmde al eerder de Europese ambitie in 2021 een einde te willen maken aan plastic bordjes, rietjes, roer- en wattenstaafjes voor eenmalig gebruik maar dit Plastic Pact gaat verder omdat alle eenmalige plastic producten en verpakkingen zijn betrokken.

Eerdere afspraken plastic flesjes

In 2018 maakte Van Veldhoven al afspraken met het verpakkend bedrijfsleven over plastic flesjes. In het najaar van 2020 zit er zeventig tot negentig procent minder plastic flesjes in het zwerfafval en wordt negentig procent van de kleine flessen gerecycled. Als die doelen niet gehaald zouden zijn, zal in het voorjaar van 2021 statiegeld op plastic flesjes worden ingevoerd. Voor de aanpak van plastic zwerfvuil in rivieren trekt het ministerie vijf miljoen euro uit.

Beter omgaan met grondstoffen

Het kabinet wil in 2030 de helft minder grondstoffen gebruiken door beter om te gaan met de materialen die er al zijn met als uiteindelijk doel in 2050 een volledig circulaire economie tot stand te brengen. Onlangs is het Uitvoeringsprogramma circulaire economie gepresenteerd. Dit programma staat vol kansrijke projecten, veelbelovende activiteiten en goede voorbeelden. Vijf sectoren krijgen daarin extra aandacht: biomassa en voedsel, kunststoffen, maakindustrie, bouw en consumptiegoederen.

Greenwashing

Het Plastic Pact NL, ondertekend door een schare aan partijen uit de kunststofketen, moet dienen als een goede stap in de juiste richting. Wieger Droogh, algemeen directeur van grondstoffenbedrijf Suez , zegt op de website duurzaambedrijfsleven.nl: “Het pact laat een groot aantal neuzen dezelfde kant op wijzen. Maar we moeten waken voor greenwashing”, zegt hij op de website duurzaambedrijfsleven.nl. Om de doelstellingen te behalen, is een ketenaanpak verreist. Het Pact benadrukt het belang van een versimpelde keten voor een efficiënter en hoogwaardige recycling. Directeur Freek Bakker van Suez : “Innoveren binnen de individuele schakels van de keten maar het gaat om vraag, aanbod en alles ertussenin.” Droogh vindt Plastic Pact NL een goede zaak maar waarschuwt ook. Als een grote groep partijen zich achter een doelstelling schaart, is het gemakkelijker te denken dat de rest het dan wel oppakt, zo redeneert hij. Hij pleit voor een groep actieve aanjagers die concrete acties en samenwerkingsverbanden op poten zetten. Bakker wijst ook naar de verpakkingsindustrie. Veel bedrijven hebben de ambitie hun plastic verpakkingen geschikt te maken voor recycling maar Bakker draait het om. “Als je de ambitie stelt dat je verpakkingen gemaakt zijn van gerecycled materiaal in plaats dat ze alleen recyclebaar zijn, heb je meer impact.” Op die manier ontstaat er vraag naar gerecyclede grondstoffen en start de markt op, redeneert men.