Is rubber een duurzaam product?

Geplaatst op 02 maart 2020 om 12:39 uur
Is rubber een duurzaam product?
Veel bedrijven werken hard aan een milieuvriendelijk imago. En de realiteit? Die lijkt op een rubberplantage op Sumatra niet helemaal overeen te komen met de duurzaamheidclaims die de Franse bandengigant Michelin over de plantage presenteert. Dit zou blijken uit onderzoek onder leiding van de Universiteit van Göttingen.
In samenwerking met het Wereld Natuur Fonds (WWF) heeft Michelin een ‘Sustainable Natural Rubber Policy' ontwikkeld; de bandenindustrie verbruikt ongeveer 75 procent van alle natuurrubber in de wereld. In Indonesië zijn als proef ‘model'-rubberplantages opgezet op Sumatra en Kalimantan - in een joint-venture met het Indonesische energiebedrijf Barito Pacific Group - om aan te tonen dat duurzame rubberteelt mogelijk is. Volgens Michelin zijn de modelplantages duurzaam, zowel op milieu- als op sociaal gebied. Het VN- Milieuprogramma, dat een subsidie voor de ontwikkeling  van de plantage heeft verstrekt, zegt over het initiatief dat het klimaat- en ‘wildlife'-vriendelijk is en ‘fair-pay' banen oplevert. Michelin gebruikt zelf ook de term ‘zero deforestation'.

 

Ander verhaal

Maar de ervaringen van de dorpelingen en de boeren uit het dorp Muara Sekalo op Sumatra vertellen volgens de onderzoekers die hen hebben gesproken een ander verhaal. Zij vertellen over conflicten over landgebruik en schade aan het milieu door ontbossing. Olifanten die hierdoor hun leefgebied verloren zijn op percelen van de dorpelingen op zoek gegaan naar voedsel en hebben gewassen vernield. Sommige boeren werden gedwongen te stoppen met landbouw omdat ze zich geen herbeplanting konden veroorloven en geen andere keuze hadden dan hun land aan het bedrijf over te doen. En ‘zero deforestation' had alleen betrekking op bepaalde gebieden - zoals beschermde of primaire bossen of gebieden met een hoge natuurwaarde - en niet op de ‘nieuwe' bossen, aangeplant na de houtkap in het verleden. Bovendien stelden de onderzoekers vast dat het loon op de rubberplantage ver onder het minimumloon in de provincie lag.

 

‘Corporate greenwash'

"We erkennen dat sommige dorpelingen hebben geprofiteerd van de aanwezigheid van het bedrijf omdat er nieuwe banen zijn gecreëerd. Desalniettemin kan dit project in zijn geheel niet als 'duurzaam' worden beschouwd", zegt Fenna Otten van de afdeling Humane Geografie van de Universiteit van Göttingen. Zij is de hoofdauteur van de studie ‘Deconstructing sustainable rubber production: contesting narratives in rural Sumatra' (tinyurl.com/sj5ckce), die recent verscheen in Journal of Land Use Science. "Alleen omdat een product als zijnde ‘groen' of duurzaam is gelabeld of zelfs gecertificeerd, betekent dit niet dat de omstandigheden ter plaatse een weerspiegeling zijn van omstandigheden die we als milieuvriendelijk zouden beschouwen: er is een duidelijke discrepantie tussen wat veel mensen verwachten dat duurzaamheid betekent en wat er werkelijk gebeurt. We zijn blij met de invoering van duurzame productieprocessen. Het is echter van vitaal belang dat de betrokkenheid van bedrijven niet alleen maar ‘corporate greenwash' is."

 

Geen contact

Volgens de (Engelstalige) website van het tijdschrift New Scientist heeft Michelin gezegd dat het project voor het bedrijf en de belanghebbenden van grote waarde is. Michelin betreurt dat de onderzoekers geen contact met hen hebben opgenomen. Volgens New Scientis stelt het WWF dat het als adviseur heeft opgetreden maar niet betrokken is bij de dagelijkse gang van zaken. Een woordvoerder zegt: "Hoewel we het betreuren dat de auteurs van het rapport ons niet hebben gecontacteerd om de studie te verifiëren, zullen we de bevindingen met alle betrokkenen bespreken en hen vragen om met spoed alle problemen aan te pakken die door de lokale gemeenschappen aan de orde worden gesteld", zegt een woordvoerder.

 

Platform voor duurzaam natuurrubber

In 2005 is door de CEO's van elf toonaangevende bandenfabrikanten - goed voor 65 procent van de wereldwijde productiecapaciteit - het Tire Industry Project (TIP) gestart. TIP verricht onderzoek naar de invloed van bandenindustrie op het milieu en de volksgezondheid. De deelnemende bedrijven hebben zich gecommitteerd aan het onderzoek van bestaande en nieuwe aandachtspunten en het proactief bijdragen aan een duurzamere toekomst.

De TIP-deelnemers zijn in 2018 samen met andere belanghebbenden het Global Platform for Sustainable Natural Rubber (GPSNR) gestart. Het onafhankelijke platform heeft als doel de hele toeleverketen voor natuurrubber te verbeteren met betrekking tot sociaaleconomische factoren en het milieu. Het GPSNR wil komen tot geharmoniseerde standaarden die mensenrechten moeten verbeteren, landroof voorkomen, de biodiversiteit en watervoorziening beschermen, opbrengsten verbeteren en de transparantie en traceerbaarheid in de toeleverketen verhogen.

 
© KunststofenRubber.nl