Geavanceerde plastic recycling: hoe staat het ervoor?

In een nieuw rapport kijkt Rabobank naar de vraag welke bestaamde en aangekondigde projecten en fabrieken er wereldwijd zijn en worden verwacht. In een eerder rapport werd al gekeken naar de verschillende technologieën die momenteel worden toegepast binnen de geavanceerde recycling. 

Uit een database opgebouwd uit ruim 170 projecten en fabrieken blijkt dat de groeispurt van geavanceerde recycling enkele opvallende eigenschappen heeft. De groei is explosief te noemen, met een verwachte groei in capaciteit van 300 tot 400 procent in 2025 ten opzichte van 2020. De projecten verschillen in schaal. Zo zijn er projecten op laboratorium-, proef-, demonstratie- en commerciële schaal. Daarnaast zijn er projectsamenwerkingen om technologieën te ontwikkelen. Samenwerkingen met onder andere de petrochemische industrie (verwerking van ruwe aardolie) zijn eerder regel dan uitzondering. Met name projecten waarin men van oud plastic nieuwe plastic verpakkingen wil maken, zien verschillende tijdelijke samenwerkingsverbanden waarbij op verschillende technologieën wordt ingezet. De potentie lijkt groot en er is een grote vraag naar circulaire kunststofoplossingen. De economische haalbaarheid moet nog wel worden bewezen. Daarbij ligt er schaarste van grondstoffen op de loer en zijn er milieuhindernissen die overwonnen moeten worden.

Verschillende soorten plastic recycling

De industrie voor geavanceerde kunststofrecycling staat, ondanks de grote belangstelling, nog in de kinderschoenen. Er worden spreekwoordelijk verschillende wegen naar Rome verkend. Sommige technologieën kunnen slechts één type plastic verwerken, bijvoorbeeld polystyreen. Andere kunnen een mix zijn van verschillende soorten plastic. Bovendien verschilt ook de beoogde output.Rabobank maakt in hun analyse onderscheid tussen drie type fabrieken:

• Plastic to plastic (PTP): De output wordt gebruikt om nieuw plastic te maken
• Plastic to fuel (PTF): De output kan worden gebruikt als nieuw plastic, en als brandstof (dit is afhankelijk van de marktprijs)
• Plastic to energy (PTE): De output wordt gebruikt als opwekking voor energie

Rabobank heeft 170 PTP-, PTF- en PTE-projecten geïdentificeerd voor de komende vijf jaar. Als alle aangekondigde projecten worden gebouwd, zouden er in 2025 wereldwijd 140 fabrieken kunnen staan, met een gecombineerde capaciteit van drie tot vier miljoen kiloton gerecycled plastic per jaar
Het leeuwendeel zou worden geïnstalleerd in de EU en de VS (zie figuur 1).

Foto: Raboresearch

Belangrijke rol petrochemische industrie

Er wordt veel samengewerkt binnen geavanceerde recycling. Bedrijven beperken zich niet tot het testen van of investeren in één technologie of tot het werken met slechts één partner. De petrochemische industrie speelt bijvoorbeeld een belangrijke rol bij de ontwikkeling van en investeringen in geavanceerde recyclingtechnologieën. De mate van samenwerking wordt ingegeven door de grote onzekerheden met betrekking tot geavanceerde recyclingtechnologieën. De kwaliteit en kwantiteit van de output uit geavanceerd recycling varieert doordat bepaalde technologieën nieuw zijn. Bovendien zijn er erg dure investeringen vereist om de nodige infrastructuur te bouwen en zijn er veel partijen in de toeleveringsketen nodig om dit toch voor elkaar te krijgen.

"Een innovatief verpakkingsproduct met een gerecycleerde grondstof werkt alleen als het aansluit op de behoeften van de eindgebruiker"

Dit geldt met name voor de PTP-projecten. Een innovatief kunststof verpakkingsproduct met een bepaald aandeel chemisch gerecycleerde grondstof werkt alleen als het aansluit op de behoeften van de eindgebruiker, bijvoorbeeld een voedings- of drankenbedrijf. Het past ook binnen de grenzen van de wetgeving voor onder andere plastic verpakkingen voor levensmiddelen en dranken. PTF en PTE (Energy)-projecten worden minder op de proef gesteld. Hier vindt de omzetting van kunststofafval in grondstoffen plaats die vervolgens rechtstreeks in een raffinaderij kan worden gebruikt of op de markt als brandstof kan worden verkocht.

Kosten, milieu en de wet

De vraag is wat geavanceerde recycling kost en of alle technologieën haalbaar zijn. De technologieën moeten bewezen zijn óf op commerciële schaal worden uitgerold. En de productiekosten liggen nu eenmaal hoger dan de kosten van nieuwe grondstoffen of mechanisch gerecycleerd kunststof. Projecten zullen afhankelijk zijn van een groot aantal partners om voldoende hoeveelheden grondstoffen en afnames veilig te stellen, zodat het economisch haalbaar wordt. Financiële instellingen en kapitaalverstrekkers zullen ook aarzelen om grote bedragen te verstrekken zolang een technologie niet is bewezen.

Er zijn ook milieu-hindernissen die overwonnen moeten worden. Aan het einde van het geavanceerd recyclingproces blijft er een mogelijk giftig restmateriaal achter dat niet volledig in kaart is gebracht. Er is een groot verschil tussen het energieverbruik van de verschillende soorten geavanceerde recyclingtechnologieën. Dit heeft impact heeft op de koolstofvoetafdruk. Milieuorganisaties zijn daarnaast kritisch omdat zij denken dat (geavanceerde) recycling het afvalprobleem door plastic verpakkingen niet op een milieuvriendelijke en circulaire manier oplost. Critici stellen ook dat afval om zetten in nieuwe kunststof bouwstenen (PTP) de enige circulaire oplossing zou zijn. Dat terwijl veel fabrieken (vooral de grotere) zich richten op het omzetten van kunststoffen in brandstof of energie (PTF/E).

Wetgeving kan een uitdaging vormen. Voor voedselverpakkingen zijn er strenge wettelijke eisen waaraan plastic moet voldoen. De output van geavanceerde recycling moet hieraan voldoen om toegepast te worden. Wetgeving kan ook kansen bieden, bijvoorbeeld door streefcijfers voor recycling van kunststofafval vast te leggen in het beleid.

De doelstellingen om meer gerecycleerde inhoud op te nemen in plastic verpakkingen en in producten die kunststoffen bevatten (bijvoorbeeld textiel, speelgoed en auto's) kunnen leiden tot concurrentie om grondstoffen (in dit geval plastic afval). Vooral PET is populair. Vandaag de dag kunnen sommige fabrieken rekenen op gratis grondstoffen of zelfs poortvergoedingen van de leverancier ontvangen, maar we verwachten niet dat dit zo zal blijven. De marktdeelnemers moeten er rekening mee houden dat de kosten van de grondstoffen kunnen stijgen. Bedrijven die gemengd kunststofafval kunnen verwerken, bevinden zich in een betere positie dan bedrijven die schonere grondstoffen en/of grondstoffen uit één enkele stroomkunnen verwerken. Maar gemengd kunststof afval heeft weinig waarde en vergt hoge kosten om tot een waardevol product te verwerken. Hier bieden geavanceerde recyclingoplossingen zoals PTF of PTE mogelijkheden.

De volledige publicatie is hier terug te lezen: Top 10 lessen van geavanceerd recycling