Er is tot nu toe geen bodemverontreiniging aangetroffen bij kunstgrasvelden die met rubberkorrels zijn ingestrooid. Dit zegt Vereniging Band en Milieu op basis van een eigen analyse van gepubliceerde documenten van gemeenten die in het afgelopen jaar onderzoek naar de kwestie hebben laten doen.

Het TV-programma Zembla suggereerde in oktober 2017 dat de inzet van rubberkorrels tot bodemverontreiniging zou leiden (nadat men een eerdere uitzending besteedde aan mogelijke kankerverwekkende stoffen in het rubbergranulaat). Maar daar is dus tot nu toe door gemeenten geen bewijs voor gevonden, zegt Band en Milieu in een persbericht.  Het RIVM is bezig een grootschaliger onderzoek op te zetten en de Tweede Kamer debatteerde vorige week over het onderwerp rubbergranulaat en milieu. Volgens staatssecretaris Van Veldhoven is onderzoek gedaan naar de verspreiding van (stoffen afkomstig uit) rubbergranulaat, onder andere door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Hieruit blijkt dat rubbergranulaat zich soms buiten de sportvelden verspreidt en dat er zware metalen aanwezig zijn in de onderlaag. Maar die onderlaag is volgens de staatssecretaris ook bedoeld om schadelijke stoffen op te vangen. Wat de milieueffecten van de verspreiding van rubbergranulaat zijn en hoe hoog de concentraties schadelijke stoffen zijn, moet blijken uit onderzoek van RIVM, waar de  staatssecretaris om heeft gevraagd. De resultaten daarvan zijn waarschijnlijk voor de komende zomer bekend. De Tweede Kamer stemt op 23 januari over de ingediende moties.

KWInfra

Vereniging Band en Milieu, die in opdracht van de overheid de recycling van autobanden in Nederland aanstuurt, zegt alle in 2017 gepubliceerde onderzoeken van gemeenten naar bodemverontreiniging onder kunstgrasvelden te hebben geanalyseerd. Het meest recente onderzoek stamt van eind december 2017 en is uitgevoerd door de gemeente Purmerend en dit onderzoek constateert geen bodemverontreiniging. Purmerend had het bureau KWInfra gevraagd onderzoek te doen en het  bureau heeft twee velden en de omliggende bermen onderzocht op verontreiniging. Ook werd het grond- en drainagewater bij de velden getoetst. Noch de bodem noch het water toonde verontreiniging die herleidbaar was tot het gebruik van de rubberkorrels. Het onderzoek geeft ‘geen enkele aanleiding tot urgente of vergaande maatregelen op de sportcomplexen', zo citeert Band en Milieu de onderzoekers van KWInfra.

Concentratieniveaus

Eerder in het afgelopen jaar meldden de gemeenten Valkenswaard, Baarn en Oosterhout dat de ondergrond van de kunstgrasvelden met rubbergranulaat schoon zijn. In Valkenswaard zijn twee velden onderzocht, in Baarn vier en in Oosterhout één. In die laatste gemeente zijn al eerder metingen gedaan, in 2008 en 2010. Ook toen werd geconstateerd dat er geen sprake was van verontreinigingen. ‘Uit de monstering blijkt dat de concentratieniveaus in alle monsters lager of gelijk zijn aan de concentratieniveaus die gemeten zijn bij de laatste monitoring in 2010', schreef de gemeente Oosterhout aan de gemeenteraad, zegt Band en Milieu. In Valkenswaard is ook het drainagewater bekeken en daarin zou door onderzoeksbureau Tritium ook geen verontreiniging zijn aangetroffen.

Ook een onderzoek dat in opdracht van de gemeente Utrecht naar de bodem onder een kunstgrasveld op Sportpark Maarschalkerweerd heeft plaatsgevonden, heeft geen verontreiniging van de zandlaag onder het veld laten zien. Alle aangehaalde onderzoeken uit 2017 zijn in lijn met uitkomsten van onderzoeken die in de periode 2007-2013 zijn uitgevoerd op initiatief van Vereniging Band en Milieu op kunstgrasvelden in de gemeenten Amsterdam, Almere, Abcoude en Utrecht. Ook toen bleek dat er geen metalen in de ondergrond noch in het drainagewater van de velden terecht kwam, zegt de Vereniging.

Paniek

Bestuurder Kees van Oostenrijk van de organisatie Band en Milieu: "Veel gemeenten wachten het onderzoek van het RIVM af maar gemeenten die al wel onderzoek hebben laten doen, melden allemaal dat de grond onder de met rubbergranulaat ingestrooide velden schoon is. We zien hier voor de derde keer op rij dat het tv-programma Zembla heel veel paniek weet te veroorzaken over het rubbergranulaat maar dat de feiten een heel ander beeld geven." De Tweede Kamer debateerde afgelopen week (3) over het onderwerp rubbergranulaat en milieu, naar aanleiding van de Zembla-uitzending. "Dit debat moet op basis van feiten worden gevoerd dus vonden wij het belangrijk om alle tot nu toe bekende gegevens boven tafel te halen. Zembla heeft een heel groot misverstand de wereld in geholpen door te stellen dat de constructie- en adsorptielagen onder de velden, die juist bedoeld zijn om stoffen die uit de korrels uitlogen op te vangen, bij de natuurlijke grond onder de velden horen. Dit is pertinent niet het geval. Die adsorptielagen onder de velden doen precies waarvoor ze bedoeld zijn: ze vangen die stoffen keurig op zodat ze niet in de natuurlijke bodem verdwijnen. Alle nu bij ons bekende onderzoeken laten zien dat dit inderdaad zo werkt. Het zand onder het veld blijft zo schoon dat het als bouwstof voor alle toepassingen geschikt blijft", aldus Van Oostenrijk.

'Bij correcte aanleg'

Volgens Band en Milieu is het dus duidelijk dat het gebruik van rubbergranulaat op kunstgrasvelden ‘bij een correcte aanleg het milieu niet vervuilt'. De Vereniging Band en Milieu wijst er bovendien op dat in alle discussies over het rubbergranulaat het belang van het circulaire karakter van dit materiaal onderbelicht blijft. Rubbergranulaat is belangrijk in de circulaire keten en zorgt ervoor dat van oude banden materiaal voor een nieuwe bestemming wordt gemaakt. ‘Voor de productie van korrels van synthetische rubbers, zoals TPE en EPDM, moet juist steeds weer nieuwe olie worden gewonnen en vindt uitstoot van CO2-houdende gassen plaats. Voor rubbergranulaat geldt het tegenovergestelde. Het wordt gemaakt van gebruikte banden en is zelfs na vijftien jaar gebruik in kunstgras nog geschikt voor een ander type hergebruik of verwerking. Dit sluit aan bij de circulaire ambities van de Nederlandse overheid.'