Op zee verloren visnetten zijn een belangrijke bron van plasticvervuiling in de oceaan. Deze zogenaamde ‘spooknetten’ drijven over de hele wereld rond en verstrikken en doden vissen, dolfijnen, zeehonden, vogels en zeeschildpadden. Nu wil een Zuid-Afrikaans/Zweedse joint venture een einde maken aan het probleem met composteerbare visnetten.

Visnetten kunnen tot 600 jaar meegaan, waarbij microplastics vrijkomen terwijl ze langzaam worden afgebroken. Nu ontwikkelt het Zuid-Afrikaanse initiatief Catchgreen een oplossing. Door netten en ander materiaal te maken van composteerbaar Biodolomer, zou een net dat op zee verloren gaat binnen een paar jaar worden afgebroken tot biomassa. Ze hebben ook een hogere dichtheid, zodat ze naar de bodem van de oceaan zinken, waar ze minder schade aanrichten en onderhevig zijn aan microben die de ontbinding versnellen.

"Biodolomeernetten zullen niet alleen de spookvisserij verminderen", zegt Emma Algotsson, projectleider bij Catchgreen en CEO van Kompost-It. "Het zal de hoeveelheid microplastics in de oceaan verminderen. En oude netten kunnen worden weggegooid bij industriële composteringsinstallaties en omgezet in biomassa."

Biodolomer is uitgevonden door verpakkingsmateriaalspecialist Åke Rosén, die een belangrijke rol heeft gespeeld bij de ontwikkeling van veel materialen voor Tetra Pak en 65 patenten op zijn naam heeft staan. Het wordt sinds 2015 geproduceerd en op de markt gebracht door Gaia Biomaterials in Zweden en wordt voor van alles gebruikt, van boodschappentassen tot bierbekers en agrarische afdekfolies.

"Het is een materiaal dat alle kenmerken van plastic heeft die een gebruiker wil, maar composteerbaar is", zegt Peter Stenström, CEO van Gaia Biomaterials AB. "Industrieën van over de hele wereld vinden er nieuwe toepassingen voor. En wij ontwikkelen regelmatig maatwerkversies. Door de samenstelling te veranderen kunnen we bijvoorbeeld de elasticiteit veranderen en hoe lang het duurt voordat het eindproduct ontbindt.

Biodolomer scheidt geen microplastics af en gebruikt een zeer beperkte hoeveelheid natuurlijke hulpbronnen. In de meeste Biodolomer-producten is kalksteen een belangrijk ingrediënt. "Kalksteen is een van de meest voorkomende mineralen op aarde", zegt Stenström. "En wanneer Biodolomer uiteenvalt, wordt het water, CO₂ en grond verrijkt met calciumcarbonaat." 

Uitdaging

Het ontwikkelen van composteerbare visnetten was een uitdaging. Het team van Emma en Gaia Biomaterials heeft jaren gewerkt aan het creëren van een geschikt substraat voor de draden die in grotere netten worden gebruikt, in nauwe samenwerking met Zuid-Afrikaanse nettenproducenten

"In 2023 hebben we praktijktests met kieuwnetten uitgevoerd in Keniaanse wateren. We werken ook aan biologisch afbreekbare touwen en netten voor koraalherstel, zeewier en kelpoogst. Het uiteindelijke doel is om het materiaal voor sleepnetten te testen.

Catchgreen wordt gedeeltelijk gefinancierd door het Sustainable Manufacturing and Environmental Pollution (SMEP) programma van de Britse regering. SMEP wordt geïmplementeerd in samenwerking met de Conferentie van de Verenigde Naties voor Handel en Ontwikkeling (UNCTAD).

Catchgreen visnetten zullen in 2024 op de markt komen.