Europa werkt hard aan het verbeteren van de transparantie over de duurzaamheid van producten die in Europa op de markt worden gebracht. En dan vooral wanneer over die (vermeende) duurzaamheid uitingen gedaan worden die gericht zijn aan consumenten. NRK bespreekt de status quo.

De EU werkt aan de zogenaamde Green Claims Directive (Groene Claims Richtlijn) en aan een Richtlijn (EU) 2024/825 tot wijziging van de Richtlijnen 2005/29/EG en 2011/83/EU wat betreft het versterken van de positie van de consument voor de groene transitie door middel van betere informatie en door middel van bescherming tegen oneerlijke praktijken. Die laatste noemt NRK gemakshalve de 'Greenwashing Richtlijn'.

Greenwashing

De Greenwashing-richtlijn wijzigt twee bestaande richtlijnen, namelijk de richtlijn oneerlijke handelspraktijken (UCPD) en de richtlijn consumentenrechten (CRD). De wijzigingen hebben tot doel (i) consumenten toegang te verlenen tot aanvullende informatie over de milieueffecten van bepaalde producten en (ii) hen te beschermen tegen misleidende handelspraktijken over de duurzaamheidskenmerken van dergelijke producten.

De definitieve richtlijn is op 6 maart 2024 in het Publicatieblad van de EU gepubliceerd en is op 26 maart 2024 in werking treden. De lidstaten hebben tot 27 maart 2026 de tijd om de maatregelen uit de richtlijn om te zetten in nationale wetgeving, die vanaf 27 september 2026 bindend zijn.

Green Claims

De Greenwashing Richtlijn vormt een tandem samen met de voorgestelde richtlijn inzake de onderbouwing en mededeling van milieuclaims (de Green Claims-richtlijn).

Volgens de voorgestelde Green Claims-regels zullen bedrijven verplicht worden expliciete milieuclaims te onderbouwen voordat ze publiceren, waardoor consumenten transparante, betrouwbare en waardevolle informatie krijgen. De richtlijn schetst specifieke vereisten voor het onderbouwen van expliciete milieuclaims - bijvoorbeeld door levenscyclusoverwegingen te vereisen, wetenschappelijk bewijs openbaar te maken en elke afwijking van de wet of de industrie- en sectornormen te verklaren.

Milieuclaims en -labels zullen ook worden onderworpen aan verificatie door derden. Van de EU-lidstaten wordt verwacht dat zij procedures opzetten om de onderbouwing en communicatie van expliciete milieuclaims te toetsen aan de eisen van de Green Claims Richtlijn. De verificateur zal bedrijven een conformiteitscertificaat verstrekken, waarin wordt bevestigd dat de claim of het label in overeenstemming is met de regelgeving.

Sancties

Als de wetgeving niet wordt nageleefd, kunnen sancties opgelegd worden. De Europese Raad heeft hierop in februari al akkoord gegeven en ook het Europarlement heeft inmiddels haar positie bepaald. Een definitief akkoord is er echter nog niet, dat wordt na de Europese Verkiezingen van juni 2024 verwacht.

Bron: NRK