Ioniqa in Rotterdam heeft een proces van chemische recycling ontwikkeld waarmee plastic ‘eindeloos' kan worden gerecycled. Komende zomer gaat directeur Tonnis Hooghoudt de Nederlandse locatie bekendmaken waar de eerste fabriek met een capaciteit van tien kiloton wordt gebouwd. Men werkt inmiddels ook aan een proces voor meerlaags PET-verpakkingsmateriaal. "Dit proces ziet er veelbelovend uit en we verwachten de techniek deze zomer te kunnen afronden."

Hooghoudt zei dit op het congres Afval Recycling 2018 in Utrecht. "Het gaat hard met plastics. In de jaren zestig van de vorige eeuw was de productie vijftien miljoen ton, momenteel is het ruim driehonderd miljoen ton en de verwachting is dat het verbruik gedurende de komende decennia zal toenemen tot meer dan een miljard ton per jaar.  Grotendeels komt dit door de groei van de wereldbevolking en door de behoefte aan verpakkingsmateriaal. Een groot deel ervan verdwijnt door verbranding of stort, momenteel het gaat om ongeveer negentig procent van het plastic dat nu geproduceerd wordt. Veel afval belandt in de natuur en dat is helemaal niet nodig."

Kleurstof

Hooghoudt kan met zijn Ioniqa-proces van plastic afval weer dezelfde grondstof maken met het chemische proces waarmee hij in staat is het plastic af te breken tot de monomeer. "We halen de kleurstoffen eruit. PET-flessen kun je goed recyclen maar als er kleurstof in zit, is het lastig telkens dezelfde kwaliteit te behalen, langzamerhand wordt het minder in kwaliteit. Met ons proces zijn wij staat het materiaal terug te brengen naar de grondstof zoals die uit aardolie is gemaakt en er weer een hoogwaardig product van te maken. Van gekleurde PET kunnen wij transparante PET maken. Dan kan ook ander PET-verpakkingsmateriaal zijn of een polyester T-shirt, chemisch gezien is dat hetzelfde. Je hebt het dan over ongeveer een kwart van de 320 miljoen ton die momenteel wordt geproduceerd. Met onze demofabriek in Rotterdam-Botlek kunnen we met onze klanten samen testen. We gaan volgend jaar van start met een fabriek voor tien kiloton waar we samen met de plasticindustrie en de grote merken in staat zijn plastic te recyclen. Waar plastic nog als vervuiling wordt gezien, bieden wij met onze techniek het perspectief om er een duurzaam product van te maken en om de oliekraan voor plastics te sluiten."  Lees ook: Ioniqa vindt in Unilever en Indorama mega-partners
Het unieke aan Ioniqa is dat het bedrijf in staat is het materiaal dat niet gerecycled wordt, met name gekleurde plastics, af te breken op een kostenefficiënte manier. "We breken het af tot grondstof die een identieke kwaliteit als virigin heeft waardoor het kan concurreren. Er werd altijd gezegd dat het niet kan maar wij hebben aangetoond dat het wél kan. En als we niet in staat zijn qua prijs concurrerend te zijn, dan houdt het heel snel op."

Tovenaars

Ioniqa gebruikt eigenlijk met name de gekleurde plastics. Maar ook de stromen die nu helemaal niet in aanmerking komen voor recycling zoals PET-bakjes die wel opgeslagen worden maar niet verwerkt. Het materiaal moet worden opgewerkt tot een niveau dat voor ons geschikt is. Wij zijn chemici, geen tovenaars. We hebben de goede grondstof nodig. Dit betekent dat als er andere plastics tussen zitten of andere organische materialen of papier, dat wij er dan geen grondstof van kunnen maken. De reinigingsstappen die ervoor zitten, doen we niet. Wij zien onszelf als de ontwikkelaar van het katalytische proces dat van polymeren weer monomeren maakt. We zien onszelf als aanvulling op mechanische recycling. Scheiden en reinigen doen wij niet."

Vier partijen

Ioniqa heeft vorig jaar een meerjarig contract afgesloten met een plasticproducent die de monomeren van Ioniqa in het bestaande proces gaat integreren om er weer virgin-kwaliteit PET van te maken. Samen met bepaalde merken zijn er inmiddels ook flessen van dit materiaal gemaakt. Hooghoudt: "Je kunt het niet allemaal in isolatie ontwikkelen. Waar eerst de technologie zelf de beperkende factor was, krijg je daarna dat het product in de markt geaccepteerd moet worden. Dus de plastic producenten zijn belangrijk plus hun klanten want de visie zit bij de brands, bij de grote merken. En, niet onbelangrijk: de feedstock moet ook weer terug aangeleverd worden. Dus het gaat om de vier partijen: wij met de plastic producent, de grote merken en de afvalverwerkers. Deze vier moeten op elkaar ingericht worden. Als we de circulaire economie willen en we willen de keten van de petrochemie doorbreken dan moeten we zorgen dat we grote hubs creëren waar de feedstock steeds beschikbaar is zodat de vraag waar het vandaan moet komen niet steeds gesteld hoeft te worden."

Monostromen

Er moeten voldoende monostromen aan plastics zijn, vindt Hooghoudt. En dat kan, de afvalmarkt is immers een heel internationale markt. "We verwerken in Nederland bijvoorbeeld afval uit Italië en Engeland. En China wil het afval niet meer afnemen dus er hopen zich  plasticvoorraden op. Voor onze tien kiloton-fabriek hebben we zowel de aanvoer van feedstock als de afname van het geproduceerde materiaal geregeld. We zitten nu in  de laatste fase van de bepaling van de locatie. Deze zomer maken we die bekend. Het is in Nederland maar meer zeg ik niet."

Licenties

Ioniqa ziet zichzelf als ontwikkelaar van een recyclingproces dat in licentie kan worden uitgegeven. "We doen het nu voor PET, dat is een kwart van de markt. Maar we willen het ook voor andere polycondensaten in de markt gaan doen - en uiteindelijk ook voor de bioplastics want die zullen voor recycling ook weer afgebroken moeten worden. We zijn geïnteresseerd om voorbij de tien kiloton naar licenties te gaan voor vijftig kiloton en misschien wel tweehonderd kiloton. Steeds is de feedstock belangrijk en voor stabiele aanvoer is  samenwerking in Europa belangrijk."