Is het mogelijk om aardolie in de chemische industrie te vervangen door hout? Een interdisciplinair onderzoeksteam keek naar de mogelijkheden op technologisch en economisch vlak.

Chemische stoffen die de basis vormen van onze plastics, schoonmaakmiddelen en bouwmaterialen, worden nu nog maar zelden gemaakt van hernieuwbare, duurzame grondstoffen. Het is namelijk veel goedkoper om hiervoor aardolie te gebruiken. Toch kan het. Onderzoekers van de KU Leuven publiceerden al eerder over hoe hout kan omgezet worden in bruikbare chemicaliën. Dat proces werd nu volledig in kaart gebracht. Bovendien berekenden ze dat een bioraffinaderij die hout verwerkt tot andere grondstoffen financieel haalbaar kan zijn.

'In de papierindustrie wordt lignine als een restproduct gezien en meestal verbrand. Dat is jammer, want het kan veel waardevolle toepassingen, mits je het op de juiste manier scheidt van de cellulosepulp en er de juiste chemische bouwblokken uit haalt', legt professor Bert Sels van het Departement Microbiële en Moleculaire Systemen uit. Hout kan dus perfect aardolie vervangen in de chemische industrie.

 

De nieuwe publicatie is een belangrijke mijlpaal in het langlopende onderzoek van het team. 'Het bijzondere aan deze studie is dat we de economische haalbaarheid van een switch van aardolie naar hout hebben berekend', zegt Bert Sels. Om een realistisch scenario uit te werken, namen ze tevens een Belgisch-Japans inktbedrijf in de hand. Stoffen uit lignine kunnen namelijk ook gebruikt worden om inkt te maken. Uit de resultaten blijkt dat een chemische fabriek die hout als grondstof heeft, al na enkele jaren winstgevend kan zijn.

 

CO2-opslag

Door verstandig beheer van bossen kan hout op een duurzame manier geoogst worden. 'Bovendien is er door de krimpende papierindustrie nu al een overschot aan hout in Europa', licht Sels toe. De onderzoekers zien ook mogelijkheden om snoeihout en ander afvalhout te gebruiken en werken daarvoor samen met afvalverwerkers en landschapsbeheerders.

 

Ook de milieukost zou kleiner zijn dan bij aardolie. De productie van chemische stoffen op houtbasis zorgt voor minder uitstoot van broeikasgassen. Bovendien zijn producten die worden gemaakt op basis van afgeleiden van hout net zoals bomen opslagplaatsen voor CO₂. 'We zouden dus koolstof afkomstig van CO₂ kunnen opslaan in plastic - dat bij voorkeur recycleerbaar is', aldus Sels.

 

Om de haalbaarheid van hun onderzoek echt aan te tonen, gaat het team nu het proces op een grotere schaal herhalen. De eerste testfase daarvoor loopt al. Uiteindelijk willen ze een fabriek realiseren in België. De onderzoekers kijken intussen ook al naar verschillende partners uit het bedrijfsleven om de cellulosepulp en lignine-olie te verwerken in allerlei producten.

 

'De chemische sector stoot veel CO₂ uit. Er is dus een serieuze verandering nodig om tot een koolstofneutrale chemie te komen', zegt Bert Lagrain, Innovatiemanager duurzame chemie. 'Door ons onderzoeksproject op te schalen, hopen we ook de industrie mee te krijgen in ons verhaal.'