Uit een nieuwe studie blijkt dat, alle goede initiatieven ten spijt, dat het opruimen van plastic afval dat zich bevindt op het oppervlakte van de oceaan, het plasticvervuilingsprobleem niet gaat oplossen.

Dat stellen onderzoekers in Science of the Total Environment. Onderzoekers vergeleken schattingen van hoeveelheden huidig en toekomstig plastic afval met het vermogen van drijvende opruimingsapparaten om het op te ruimen - en vonden de impact van dergelijke apparaten 'zeer bescheiden'. Rivierbarrières zouden echter effectiever kunnen zijn en - hoewel ze geen invloed hebben op plastic dat zich al in de oceanen bevindt - zouden de vervuiling aanzienlijk kunnen verminderen als ze worden gebruikt in combinatie met oppervlaktesaneringstechnologie.

De studie is gericht op plastic dat op het water drijft, aangezien afval dat op de bodem van de oceanen ligt moeilijk, soms zelf onmogelijk, te verwijderen is. De onderzoekers schatten dat de hoeveelheid plastic die de oceaan bereikt in 2029 een piek zal bereiken, en dat het plastic aan de oppervlakte meer dan 860.000 metrische tonnen zal raken - meer dan het dubbele van de huidige geschatte 399.000 - tegen 2052.

"De belangrijke boodschap is dat we de oceanen niet kunnen blijven vervuilen in de hoop dat technologie de puinhoop vervolgens zal opruimen," zegt Dr. Jesse F. Abrams, van de Universiteit van Exeter. "Zelfs als we al het plastic in de oceanen zouden kunnen verzamelen - wat we niet kunnen - is het echt moeilijk te recyclen, vooral als de plastic fragmenten lange tijd zijn blijven drijven en aangetast zijn.

Ocean Cleanup

Particuliere initiatieven die voorstellen om plastic uit oceanen en rivieren te verzamelen, hebben de laatste tijd veel aandacht gekregen. Denk bijvoorbeeld aan de Ocean Cleanup. De onderzoekers keken naar de impact van dit soort initiatieven, van tweehonderd 'apparaten' in totaal. In hun scenario zouden deze 130 jaar lang onafgebroken draaien, tot 2150 dus. 

In dit scenario zou de hoeveelheid drijvend plasticafval wereldwijd met 44.900 ton worden verminderd - iets meer dan vijf procent van het geschatte wereldwijde totaal tegen het einde van die periode.

"De verwachte impact van zowel enkelvoudige als meervoudige opruimingsapparaten is zeer bescheiden in vergelijking met de hoeveelheid plastic die voortdurend in de oceaan terechtkomt", aldus Dr. Sönke Hohn van het Leibniz Centrum voor Tropisch Marien Onderzoek. "Deze apparaten zijn ook relatief duur om te maken en te onderhouden per verwijderde eenheid plastic."

Aangezien het meeste plastic de oceanen binnenkomt via rivieren, zeggen de auteurs dat een "volledige stop" van dergelijke vervuiling die de oceaan binnenkomt met behulp van rivierbarrières - vooral in belangrijke vervuilende rivieren - het grootste deel van de vervuiling die ze anders voorspellen in de komende drie decennia zou kunnen voorkomen. Vanwege het belang van grote rivieren voor de wereldwijde scheepvaart is het echter onwaarschijnlijk dat dergelijke barrières op grote schaal zullen worden geïnstalleerd.

Gezien de moeilijkheid om te recyclen en de negatieve gevolgen van het begraven of verbranden van plastic, zegt de studie dat het verminderen van de afvalverwijdering en het verhogen van het recyclingpercentage essentieel zijn om de vervuiling van de oceanen aan te pakken. "Plastic is een uiterst veelzijdig materiaal met een breed scala aan consumenten- en industriële toepassingen, maar we moeten op zoek naar duurzamere alternatieven en de manier waarop we plastic produceren, consumeren en verwijderen, heroverwegen", aldus professor Agostino Merico van het Leibniz Centrum voor Tropisch Maritiem Onderzoek en de Jacobs Universiteit.